Vận Chuyển Logistics Lạnh Với Thuốc Và Dược Phẩm

Thuốc và dược phẩm rất nhạy cảm với điều kiện môi trường, đặc biệt là nhiệt độ và độ ẩm. Việc vận chuyển sai cách có thể khiến hoạt chất biến đổi, mất tác dụng, thậm chí gây nguy hiểm cho người sử dụng. Đặc biệt trong bối cảnh hậu đại dịch, với sự phát triển của vaccine, sinh phẩm y tế và thuốc đặc trị, yêu cầu về vận chuyển lạnh dược phẩm (pharma cold chain) ngày càng được siết chặt. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp phân phối, nhà thuốc, đơn vị logistics và bệnh viện phải đầu tư vào giải pháp kho lạnh – vận chuyển lạnh chuyên biệt để đảm bảo an toàn và tuân thủ quy định pháp lý.

Đặc thù vận chuyển thuốc, dược phẩm

Dược phẩm là một trong những loại hàng hóa yêu cầu điều kiện bảo quản khắt khe nhất. Mỗi loại thuốc có ngưỡng nhiệt độ và độ ẩm bảo quản riêng biệt, thường được quy định rõ trong hướng dẫn sử dụng và trong các tiêu chuẩn dược điển quốc gia. Ví dụ, vaccine và sinh phẩm yêu cầu được vận chuyển trong dải nhiệt độ 2–8°C; các loại thuốc sinh học như insulin cần giữ dưới 25°C; một số thuốc đặc trị công nghệ cao hoặc chế phẩm huyết tương đòi hỏi môi trường âm sâu -20°C hoặc thậm chí -80°C. 

Ngoài ra, nhiều thuốc còn rất nhạy cảm với ánh sáng, độ rung, oxy hóa hay nhiễm vi sinh vật. Sự dao động nhiệt độ trong thời gian ngắn – ví dụ chỉ vài giờ trên mức cho phép – cũng có thể làm giảm hiệu lực hoặc làm thuốc mất tác dụng hoàn toàn. Vì vậy, các đơn vị logistics vận chuyển dược phẩm cần đảm bảo phương tiện vận tải, vật tư đóng gói và hệ thống giám sát nhiệt độ luôn duy trì sự ổn định liên tục, từ kho trung tâm cho đến điểm giao nhận cuối cùng.

Các quy định nghiêm ngặt trong vận chuyển dược phẩm

Tại Việt Nam, Bộ Y tế đã ban hành Thông tư 36/2018/TT-BYT về “Thực hành tốt bảo quản thuốc (GSP)”, trong đó nêu rõ yêu cầu các doanh nghiệp phân phối thuốc phải tuân thủ điều kiện bảo quản nghiêm ngặt cả trong kho và khi vận chuyển. Ngoài ra, các quy định như Thông tư 03/2016/TT-BYT về phân phối thuốc và Thông tư 01/2018/TT-BYT về thực hành tốt phân phối (GDP) cũng chỉ rõ các điều kiện về phương tiện vận chuyển chuyên dụng, quy trình xử lý khi có sự cố nhiệt độ, và yêu cầu về hệ thống kiểm soát nhiệt độ trong suốt hành trình. 

Trên phạm vi quốc tế, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đưa ra khuyến nghị trong tài liệu “Good Storage and Distribution Practices” (GSDP), trong đó yêu cầu hệ thống phân phối dược phẩm phải có khả năng giám sát nhiệt độ theo thời gian thực, lưu trữ dữ liệu để truy xuất và sẵn sàng kiểm tra bất kỳ lúc nào. Tất cả những yêu cầu này cho thấy rằng, logistics dược phẩm không chỉ là nhiệm vụ kỹ thuật, mà còn là nghĩa vụ pháp lý và đạo đức đối với sức khỏe cộng đồng.

Giải pháp cho doanh nghiệp

Để vận chuyển dược phẩm an toàn và tuân thủ quy định, doanh nghiệp cần đầu tư vào hệ thống vật tư và thiết bị chuyên dụng. Thùng cách nhiệt dành cho dược phẩm nên sử dụng vật liệu EPP đảm bảo giữ nhiệt ổn định trong thời gian dài, kết hợp với tấm nhiệt lạnh tùy theo dải nhiệt độ yêu cầu. Một số dòng sản phẩm hiện đại được tích hợp cảm biến nhiệt độ – độ ẩm, giúp giám sát và ghi lại toàn bộ quá trình vận chuyển qua nền tảng điện toán đám mây. Điều này cho phép đơn vị vận chuyển, nhà phân phối và cả cơ quan quản lý truy xuất dữ liệu theo thời gian thực để phát hiện và xử lý ngay nếu xảy ra rủi ro vượt nhiệt.

Đặc biệt, với các loại vaccine hoặc sinh phẩm đắt tiền để vận chuyển xuất khẩu, nhiều doanh nghiệp chọn sử dụng thùng giữ nhiệt đạt chuẩn chứng nhận quốc tế giúp đảm bảo khả năng giữ nhiệt ổn định trong điều kiện khắc nghiệt.

Doanh nghiệp không chỉ cần tuân thủ GSP, mà còn cần chứng minh cho đối tác quốc tế thấy khả năng kiểm soát nhiệt độ xuyên suốt chuỗi vận chuyển. Đồng thời, để đáp ứng xu hướng phát triển bền vững, các thiết bị như thùng giữ lạnh thông minh, tấm nhiệt làm lạnh,… cũng là lựa chọn phù hợp giúp giảm chi phí lâu dài và hạn chế phát thải trong logistics.