Không chỉ là lựa chọn của các thương hiệu lớn, chuyển đổi sang logistics xanh hiện nay đang trở thành lối đi thực tế cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đặc biệt là các doanh nghiệp xuất khẩu trong lĩnh vực thực phẩm, nông sản, hàng tiêu dùng và dược phẩm. Trong đó, hoạt động vận hành kho hàng là một mắt xích quan trọng nhưng thường bị bỏ sót khi doanh nghiệp bắt đầu hành trình “xanh hóa”.
Khu vực kho vận là điểm khởi đầu lý tưởng
Không cần đến những thay đổi mang tính hạ tầng tốn kém, phần lớn doanh nghiệp có thể bắt đầu quá trình chuyển đổi xanh ngay từ kho hàng, thông qua việc thay đổi vật tư đóng gói, giải pháp bảo quản, và quy trình vận hành.
Kho hàng là nơi tiêu thụ nhiều vật tư nhất trong toàn bộ chuỗi logistics. Các vật tư như màng PE quấn pallet, dây đai nhựa, băng keo, túi xốp,… vốn rất phổ biến vì chi phí rẻ, dễ sử dụng, nhưng lại trở thành nguồn rác thải lớn, khó tái chế, ảnh hưởng đến hình ảnh doanh nghiệp trong các báo cáo ESG.
Kho lạnh tiêu hao điện năng cao, đặc biệt nếu không được tối ưu khả năng cách nhiệt và kiểm soát luồng không khí. Việc sử dụng giải pháp giữ nhiệt không phù hợp dễ dẫn đến thất thoát năng lượng, gia tăng chi phí vận hành và gián tiếp phát thải CO₂.
Chính vì vậy, khi doanh nghiệp bắt đầu thay đổi từ những điểm nhỏ – như chuyển sang lưới quấn pallet tái sử dụng, dây thun thay thế dây đai nhựa, hay tấm cách nhiệt gấp gọn cho kho lạnh – hiệu quả mang lại không chỉ dừng ở môi trường, mà còn là tối ưu tài chính và nâng cao hình ảnh doanh nghiệp trong mắt đối tác.
Xu hướng logistics xanh tại Việt Nam
Các yêu cầu chuyển đổi không chỉ đến từ ý thức nội tại của doanh nghiệp, mà còn được định hình bởi những cam kết quốc tế và tiêu chuẩn toàn cầu. Các chuỗi siêu thị, nhà phân phối và nhãn hàng lớn – đặc biệt tại châu Âu, Bắc Mỹ và Nhật Bản – đều đang ưu tiên lựa chọn đối tác có cam kết môi trường rõ ràng, không chỉ ở sản phẩm, mà cả trong quy trình đóng gói và vận chuyển.
Cụ thể, tại Hội nghị COP26 năm 2021, Việt Nam đã chính thức cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Để hiện thực hóa mục tiêu này, Nhà nước đang triển khai đồng loạt các chương trình hỗ trợ chuyển đổi xanh, trong đó ngành logistics được xác định là lĩnh vực ưu tiên. Đồng thời, các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như EVFTA, CPTPP đều lồng ghép tiêu chí môi trường trong quy chuẩn xuất khẩu. Điều này buộc các doanh nghiệp xuất khẩu phải chứng minh được tiêu chuẩn xanh trong toàn bộ chuỗi cung ứng – từ sản xuất, kho vận đến giao hàng; các nhà phân phối, hệ thống siêu thị và đối tác thương mại yêu cầu minh bạch hơn về đóng gói xanh, vận chuyển không phát thải, vật tư tái sử dụng,…
Tất cả những chuyển động này đều dẫn đến một thực tế: nếu doanh nghiệp không hành động, nguy cơ bị loại khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu là điều hoàn toàn có thể xảy ra trong vài năm tới.
Triển khai áp dụng logistics xanh trong kho hàng
Việc thực hiện logistics xanh không nhất thiết phải bắt đầu từ thay đổi quy mô lớn, mà có thể khởi đầu bằng những giải pháp rất cụ thể và dễ triển khai trong kho hàng, dễ áp dụng với nguồn lực hiện tại:
- Thay thế vật tư dùng một lần bằng giải pháp tái sử dụng
Lưới quấn pallet thay cho màng PE một lần, có thể dùng trên 100 lần, tiết kiệm chi phí và giảm rác thải nhựa. Dây thun ràng pallet thay cho dây đai nhựa hoặc dây dù, linh hoạt theo nhiều kích cỡ kiện hàng. Các giải pháp này không chỉ thân thiện môi trường mà còn giảm chi phí vận hành lâu dài, đặc biệt với các doanh nghiệp có tần suất giao nhận cao.
- Tối ưu bảo quản kho lạnh bằng giải pháp giữ nhiệt hiệu quả
Thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào thùng xốp không đảm bảo an toàn, doanh nghiệp có thể sử dụng các giải pháp tấm eutectic nhiệt, thùng chứa nhiệt phù hợp, nhằm giảm hao hụt năng lượng và giữ ổn định nhiệt độ lưu trữ.
- Đào tạo nội bộ và xây dựng quy trình vận hành mới
Việc chuyển đổi sẽ không hiệu quả nếu đội ngũ vận hành không được hướng dẫn kỹ. Doanh nghiệp cần cập nhật quy trình đóng gói, sử dụng, vệ sinh và hoàn trả vật tư tái sử dụng, đồng thời theo dõi hiệu quả định kỳ để điều chỉnh kịp thời – tránh tình trạng áp dụng nửa vời, không đo lường hiệu quả.
Việc chuyển đổi sang logistics xanh không đơn thuần là hành động vì môi trường, mà là một phần trong chiến lược kinh doanh dài hạn. Doanh nghiệp đi trước trong chuyển đổi xanh sẽ dễ dàng tiếp cận thị trường quốc tế, xây dựng hình ảnh uy tín và tối ưu chi phí vận hành ngay từ bên trong.